Krop

Koen, is je column af? 't Is crisis met de drukkerij, we zijn altijd veel te laat, zeggen ze. Kan je je tekst al doorsturen?

Mail van Linda. Nee, ik kan hem nog niet doorsturen want ik moet er nog aan beginnen. Doorgaans neem ik twee dagen voor mijn column: denken, schrijven, nachtje laten liggen, schrappen, schrijven, doorsturen.
Maar als het crisis is, is het crisis. Ik grijp naar de noodoplossing van de stukjesschrijver in tijdsnood: de nevenschikking.

Het betreft hier een antwoord op een tekst van Linda Asselbergs over ontroering. Wie haar stuk wil lezen, kope morgen de Knack. Afdeling Weekend.

Wat me een krop in de keel bezorgt? Eén enkele schoen, verloren langs de kant van de weg. Verslenste bloemen. 1 september. De volledige maand februari. Redemption Song. Platgereden dieren, op voorwaarde dat ze pels hebben. Zieke vogeltjes. Supernany. Mechelen na sluitingstijd. Middelbare vrouwen die te hard hun best doen. De zin I’m looking at the river but I’m thinking of the sea uit In Germany before the war van Randy Newman. Terugdenken aan grootmoedergebreide kinderbroekjes en hoe die prikten. Terugdenken aan meerijden op de fiets van vader, vooraan op de buis. Love Hurts in de versie van Gram Parsons. Alles wat met schoollopen te maken heeft. Late schilderijen van Vincent Van Gogh. Daniel Johnston. Alex Chilton. Evenals een moede hinde. Vergeten decorstukken in de catacomben van de omroep. De gedachte aan Wim en hoe hij is gestorven. Spoorwegstations en luchthavenhallen. Deathrow. Zwartwitfoto’s van kapotte fabrieken. Monkie. Die mussenmoeder die haar jongen zocht op de plek in het ijle waar even daarvoor de dakgoot nog was van het tuinhok dat we aan het afbreken waren. Met zijn tweeën precies hetzelfde denken op hetzelfde moment. Chinese opera. Joelende kinderstemmen op een speelplaats in de verte. Een oud echtpaar op een bankje in het park. Ex-topsporters. De Noordzee in de winter. De cellosuites van Bach. De geur van Ovolmaltine. De waterval van Coo. De zin Was ze toch maar hier, dan kon ik nukkig zijn, gevolgd door Nukkig zijn dat gaat niet goed alleen. Die arme Elisabeth, Gabriël en Emmanuel. Jan Decleir die Notte bella margarita zingt. Non ho l’eta van Gigliola Cinquetti. Vliegen op gezwollen kinderbuikjes. Of nog erger: rond hun oogjes. Sam en Rosie die trouwen in The Lord of the Rings 3. Kampvuur. Motregen. Twee mannen die samen door één microfoon zingen, liefst met een voet op de monitor. Een slapend kind, als het het mijne is. De A12. Jonge sla natuurlijk. Paters. Daklozen met een hond. Radio Spes. Eilanden waar alleen gras en mos groeit met een enkele struik en het gelach van meeuwen.

Maar echte tranen? Zelden. Als ik heel hard moet geeuwen bijvoorbeeld, dan wel. Of als ik een neushaartje uittrek. En een paar keer toen het écht raak was. Maar dat wil ik niet in Knack zien staan.

Ge zijt nen engel

Dit is me uit het hart gegrepen. Goesting, nah! Goesting, goesting, goesting.

Lomperik!

Shit. Door een onoverdachte snelle klik mijn eigen blogbericht over Pieter De Crem en Uruzgan gedeleted. Nog even gehoopt dat ik het via Google Cache zou kunnen opvissen. Helaas. Ik moet het dus proberen reconstrueren. Sakker sakker.

-update- Zo.

Van mijn voeten

De Nederlanders voeren een risicovolle Navo-missie uit in Afganistan. Er zijn in de provincie Uruzgan ondertussen tien Nederlandse militairen gesneuveld en dat vinden ze stilaan welletjes.

In augustus 2008 wil Nederland zich het liefst terugtrekken. Secretaris-generaal Jaap de Hoop Scheffer van de Navo zoekt lidstaten die willen aflossen. Maar de vrijwilligers lopen niet dik, wegens archi-gevaarlijk. Noem Uruzgan gerust Talibanië.

Pieter De Crem staat bekend om zijn pleidooi voor een gespierd defensiebeleid. Hij was te gast in Ongehoorde Meningen omdat ik vermoedde dat hij vindt dat de Belgen hun vinger zouden moeten opsteken en de Nederlanders gaan aflossen in augustus. Soldaten dienen tenslotte om te vechten. Als daar bloed bij vloeit is dat een risico van het vak. De Crem zei dat ook, na wat journalistiek gewring mijnerzijds met àls en stél en indien...

Maar ik ben een journalist van mijn voeten. Want de grootste voldoening haal ik uit onnozele vragen. Als daar zijn is: Seg, meneer De Crem, a propos, hebt u uw legerdienst wel gedaan? Nee, zei De Crem, ik ben eigenlijk een anti-militarist.

Die nee was oprecht, maar dat geantimilitarist, dat geloof ik niet. Antimilitaristen deden burgerdienst. De Crem heeft broers en hoefde simpelweg niet te gaan.

De 16.000 van Brouwers

Ronald Plasterk telefonisch interviewen? Onmogelijk. Plasterk is de Nederlandse collega van Bert Anciaux. Minister van cultuur en dus bevoegd voor Prijzen der Nederlandse Letteren en aanverwanten.

Plasterk vindt 16.000 euro voor Jeroen Brouwers voldoende. Die mening had ik hem graag op de radio laten verdedigen.

Kan niet, meldt me daarnet zijn persverantwoordelijke, de minister communiceert niet over dit onderwerp. Er was niet door te komen.

Het is niet de eerste keer dat het me niet lukt om een interviewafspraak te maken met een Hoge Hollander. In België is het simpel: een minister kan je zelfs thuis bellen als je de woordvoerder toevallig niet vast krijgt.

Dat is ten noorden van Wuustwezel on-dénk-baar. Een Nederlandse burgemeester, een Nederlandse zakenman, een Nederlandse directeur van stichting zus of een Nederlandse secretaris van club zo, stuk voor stuk zitten ze achter een borstwering van communicatiemanagers, voorlichters e tutti quanti.

Maar wel een sympathieke man, die Plasterk. Naar het schijnt.

-update- De Nederlandse ministeriële woordvoerder zei ook nog dat het Nederlandse ministeriële standpunt samenvalt met de verklaring van de Nederlandse Taalunie en dat ik daar wellicht wel iemand zou kunnen interviewen. Geprobeerd. Antwoord: de Nederlandse Taalunie communiceert niet over dit onderwerp. Stenen kloten krijg ik daarvan.

9/10

Had ik het niet gedacht? Ik ben een vrijzinnig humanist. Dat blijkt uit dit simpele testje.

Ik heb een punt laten liggen op vraag zeven: Ik denk dat de kerk zinnige bijdragen kan leveren aan politieke of ethische debatten. Na uitgebreid wikken en wegen heb ik nee geantwoord. Dat blijkt tegen de vrijzinnige humanistigheid te zijn.

Dat uitgebreide wikken en wegen ging alsvolgt. In principe vind ik dat iedereen moet mogen een bijdrage leveren aan politieke of ethische debatten. En ja, gelovige mensen leggen vaak andere nuances, daar kunnen wij maar beter rekening mee houden. Dus laat ze alsjeblief meedebatteren. Mijn cursor stond klaar om ja aan te vinken.

Maar ik heb me bedacht. Het ultieme argument van de gelovige zal zijn: God wil het zo, het staat in Het Boek! Of De Grote Manitoe is in een droom tot mij gekomen en heeft het me zelf ingefluisterd! Dat kunnen wij onmogelijk ernstig nemen, dat kan je onmogelijk een "zinnige bijdrage" noemen aan het debat, zoals in de vraag staat.

Mijn goddeloze cursor bewoog zich bijgevolg naar de nee, en klikte.

Onmiddellijk sloeg de humanistische banbliksem op mij in, want wat lees ik in de verklaring op de volgende webpagina? Het vrijzinnig humanistische antwoord is hier ja. Elke levensbeschouwing kan een meerwaarde bieden, zolang ze niet probeert om andersdenkenden te beknotten in hun vrijheid en haar eigen inzichten voor te stellen als absoluut en onveranderlijk.

(PS. Ik heb het testje ook eens gedaan alsof ik Godfried Daneels was. Ik heb mij echt helemaal proberen inleven en de tien vragen beantwoord op zijn Kardinaals. Godfried Daneels, beminde parochianen, is tien op tien vrijzinnig humanist.)

Commercie slaat toe te blog

Wat zou u doen: ze bieden me een Bongo-bon aan. Het enige wat ik moet doen is een recensie schrijven op mijn blog. In de begeleidende mail noemen ze de actie uitdrukkelijk "geen reclame" en mij "een invloedrijk blogger". Beweer dan maar is dat dat allemaal niet waar is...

Ik denk dat ik ga vallen voor de commercie. En ik zal vermoedelijk niet de enige zijn. Als u tussen nu en half december her en der op het interwijde web verslagjes van Bongoweekendjes ziet verschijnen, weet u wat het is: géén reclame.

Hoe laat is het?

Sinds gisteren zit Sigrid in een virtueel decor. Dat heeft met verbouwingswerken te maken. Van de studio, niet van Sigrid. Eigenlijkfeitelijk zit ze tegen een blauwe achtergrond, het decor wordt elektrisch gegenereerd. Aan een paar details kan je dat zien: wat minder diepte, Sigrids kapsel dat wat sjimmert tegen de achtergrond. En de klok, wie heeft de klok gepikt?

Ook Ter Zake is verhuisd: het wordt uitgezonden vanuit de patio, het centrale plein waarrond de redacties zitten. Als we 's avonds teveel kabaal maken, kunnen jullie dat dus thuis op tv volgen. Dat overkwam me gisteren. Het laatste muziekje in Feyten of Fillet was Ugh Ugh, die vrolijke fluitplaat van TC Matic. Dat is zo'n liedje dat blijft plakken, om acht uur stapte ik dus vrolijk fluitend de studio buiten. Dat kan ik beter niet meer doen...

Louis

Hier sé. Zet hem bij uw favorieten: Louis Van Dievel.

Citaat van de dag 6

Dus moeten we het voortaan stellen met maneschijn? (J. Demol, redacteur van Peeters en Pichal, nadat hij in de krant heeft gelezen dat rozen tegenwoordig niet meer geuren. Rozentelers selecteren er de ethyleen uit.)

Olfactorische recensie

Klachten aan het adres van Pol Van Den Driessche en Ivan De Vadder. Alletwee hebben ze een boek geschreven: Overleven in de Wetstraat en Het DNA van de Macht.

Het spijt me dat ik het moet zeggen, maar die twee boeken stinken. Letterlijk. Ze lagen al een paar dagen op het bureau van Lisbeth Imbo, vandaag heb ik er in zitten bladeren. Ik weet niet wat het is. Ammoniak of zoiets. Het pakt op uw asem. Het zal de schuld van Van Halewyck zijn.

Dzjikkedzjakke kerrekollekes

Goede vrienden, mede-Vlamen, ik heb jullie hulp nodig. Ludo Helsen, gedeputeerde voor cultuur van de provincie Antwerpen, pleit voor herwaardering van de Vlaamse Liederenschat. Kinderen zouden op school opnieuw traditionele Vlaamse liederen moeten leren, vindt hij.

Daar is iets voor te zeggen. Mijn eigen kinderen weten vermoedelijk niet waar labberdi-labberda-labberdonia op slaat. Laat staan dat ze weten wie Jan, Piet, Joris en Korneel zijn. Of Heer Halewijn. Erfgoed dat dreigt verloren te gaan.

Ik wil een top honderd samenstellen van de Vlaamse liederen, zegt die meneer Helsen. Zaterdag is hij mijn gast in Ongehoorde Meningen. Welke liederen, vinden jullie, moeten opgenomen worden in de eindtermen van het onderwijs?

Richard de Grote

Noch Geert Lambert, noch Walter Pauli, noch Saartje Vandendriessche herkenden in de puzzelronde van de Slimste Mens gisteren de man waarvan Prince alles heeft afgekeken: Little Richard Penniman.

Tutti Frutti hebben we duizend keer te vaak gehoord, maar luister eens naar Freedom Blues en een van de beste Beatlecovers ooit: I saw her standing there. Alletwee op The Rill Thing, waar ook nog Greenwood Mississippi op staat.

Hallo? Haàlloo?!

Konijn knaagt telefoonkabeltje door te R. Ja, wij hebben een indoorkonijn. Wie mij wil bellen kan vandaag beter mijn gsm-nummer gebruiken.

Ruik ik hier eigen lof?

Ja, pardon. Om de stank draaglijk te houden zal ik met een omwegje beginnen: Peeters & Pichal is zonder de minste twijfel het meest relevante programma op de nieuwe Radio 1. Ze maken nieuws, er gaat geen week voorbij of ze staan in de krant.

Dat is Ongehoorde Meningen vandaag stoemelings ook gelukt. HLN citeert de woorden die Bart Herman zaterdag sprak, advocaat van Hans Van Themsche. Hij heeft zich geërgerd aan de geïnproviseerde persconferenties die Jef Vermassen heeft gehouden op de trappen van het Antwerpse justitiepaleis.

Daar gaan we straks een cola light op drinken, en dan werken we naarstig verder aan FoF van vanavond, en aan OM van zaterdag.

Gore

En de Nobelprijs voor Orde en Netheid verdient hij dus ook niet echt.

(Bron: Time.)

Objectief

Siegfried blogt niet meer. In naam van de journalistieke objectiviteit: een bloggende hoofdredacteur dat geeft geen pas, vonden zijn collega hoofdredacteurs. Ze hebben erover moeten stemmen want eensgezindheid was er niet.

Siegfried schreef op zijn blog ook over politiek, je kon er vernemen wat hij denkt over Caroline Gennez of over de splitsing van het land. Is dat objectief? Van geen kanten. En is dat erg? Ook van geen kanten, dat is goed.

Objectiviteit bestaat namelijk niet. Iedereen heeft een mening, zelfs Jos Bouveroux, Pieter Knapen en Wim Willems. Je kan proberen die mening verborgen te houden, je kan doen alsof er objectieve journalisten en hoofdredacteuren bestaan, maar dat blijft dus doen alsof.

Het lijkt me correcter dat we mogen weten wat journalisten zelf denken over de thema's waarover ze berichten. Dat maakt het mogelijk om hun werk in het juiste perspectief te zien. En wat betreft Jos, Pieter en Wim: ik heb horen fluisteren dat die mannen zelfs gaan stemmen als er verkiezingen zijn. Hoofdredacteuren!

Hm

Tot overmorgen bedoel ik.

Grmbl

Grmbl, het gaat niet goed met deze blog. Van zondag geleden al dat ik nog iets gepost heb... Ik maak teveel uren op de Reyerslaan, ik ben te moe als ik thuis kom en er zijn andere prioriteiten.

Zo. Dat was het voor vandaag. Tot morgen. Dat is een goed voornemen.

Heden Soup! Bij Mij Zijt Ge Veilig

Ik heb Wim Helsen gekocht. En nog een paar andere dingen, het was Het Andere Boek en dat is een ramp: weer meer boeken gekocht dan ik gelezen kan krijgen maar dit terzijde, ik ging het over Wim hebben.

Hij heeft voorgelezen en ik ben gaan kijken. Vader en moeder Helsen zaten in de zaal, de rij voor mij. Lieve, bejaarde mensen, type hemdje met lichtblauwe karookes. Ik ben de papa van Wim, zei de papa van Wim, want ik had hem niet meteen herkend. Jaren geleden heeft de papa van Wim op de tram tegen mijn broer eens gezegd ik ben de papa van Wim. De papa van Wim dacht dat mijn broer ik was, wegens twee druppels water. Enfin, het heeft een paar tramhaltes geduurd voor mijn broer besefte wie de papa van Wim was, en voor de papa van Wim wist wie mijn broer was.

Toen Wim op het podium over zijn moeder begon die hem toespreekt vanuit hemelse dreven: kom maar hier kleine jongen, leg je hoofd maar in mijn schoot, had ik zin om tegen de mevrouw naast mij te zeggen: Wim zijn moeder zit voor u. Maar ik kende die mevrouw niet, dus ik zweeg.

Ik dacht, moet ik dat nu kopen, een boek met woorden die ik Wim al zo vaak heb horen uitspreken? Komaan, uit sympathie. Ondertussen ben ik er écht blij mee. De woorden ken ik uit mijn hoofd, maar de regieaanwijzingen staan erbij.

Bijvoorbeeld: (Deksel op een pot vol kokend water: ge probeert telkens opnieuw rustig, beheerst en redelijk over te komen maar het lukt niet, het deksel vliegt van de pot, ge staat te kijk.) Dat is nogal wat anders dan het klassieke (Windt zich op)

Of: (Geïnspireerd door het moment met de mevrouw op de eerste rij danst ge een dans als waart ge een mooie albatros die al lang zeer goed kan dansen niemand die snapt hoe een levend wezen zo kan bewegen niemand die weet wat het betekent maar niemand ook die zijn blik kan afwenden want het is een schouwspel waarvan men beseft: dit zal ik niet vaak meer zien in mijn leven.) (Eerst dans ge voor de mevrouw op de eerste rij, daarna verliest ge u al dansend in een extatisch visioen van allesomvatttende liefde.) Dat is nogal wat anders dan het klassieke (Danst)

Of: (Als een strenge dictatoriale uit zijn ego barstende leraar.) (Wiskunde.)

Of: (Als een steenlawine - eerst valt er één steen, dan nog één, en nog één, stenen botsen tegen over elkaar heen, rollen onhoudbaar naar beneden, altijd sneller en woester, zonder pauze.) Dat is nogal wat anders dan het klassieke (Crescendo)

Ik zag Wim voorlezen en ik moest aan Jimi Hendrix denken. Chaos. En toch op uw pootjes vallen. Lelijkheid. Maar schoon, schoon, schoon.

De mannen van de bareel

Soms belt een gast af. Of soms vind je zelfs helemaal geen gast. Soms vindt de taxichauffeur die je naar je gast toestuurt je gast niet. Soms verdwaalt een gast in het doolhof dat VRT heet. Soms loopt alles mis. Soms denk je klotejob. Soms denk je was ik maar de man van de bareel: vriendelijk knikken en met een druk op de knop de mensen binnenlaten.

En dan valt de puzzel toch weer netjes in elkaar. Als bij wonder, de radiogoden waren ons weer genadig. Dan rij je onder een heerlijk herfstzonnetje de parkeergarage uit, opnieuw langs de mannen van de bareel. Vriendelijk knikkend.

Fijne job.

Vraagje, alleen aan de mannen

Dames, niet verderlezen, jullie gaan me uitlachen. Ik heb een t-shirt met vetplekken. Maar het is wel een van mijn lievelings t-shirts. Wassen helpt niet, er blijft een donkere verkleuring halverwege mijn borst. Heeft er iemand al eens geprobeerd om in zo'n geval het ganse t-shirt in de zonnebloemolie te dompelen? Lost dat het probleem op, mannen?

Het gesprek (links hersteld)

Vrienden, gelieve in de rechterbalk de nieuwe link naar Het Gesprek op te merken en eventueel aan te klikken. Je komt dan op de website terecht van een nieuw, Nederlands initiatief dat alle steun verdient: een televisiezender die enkel lange gesprekken zal uitzenden.

Alles wordt gevodcast. Ik heb me geabonneerd op Manuscripta, een boekenprogramma, Sgt Peppers, gesprekken met muzikanten, en Spraakmakers, dat wordt omschreven als "gearriveerde interviewers spreken een uur lang met een gast naar hun eigen keuze." 't Is allemaal natuurlijk wel erg Nederlands. Al kan Rick De Leeuw stilaan worden beschouwd als een Vlaming.

(Waarom zijn televisiedecors altijd, a-l-t-i-j-d, lelijk?)

Taalergernissen

Linda Asselbergs heeft een stukje geschreven waarin ze zich opwindt over de uitdrukkingen opleuken en afzeiken en kostenplaatje en ervoor gaan enzo. Dit is mijn antwoord.

Je had me bijna te pakken, Linda. Bijna had ik je volmondig gelijk gegeven. Want ja, ik erger mij ook geweldig steendood aan opleuken en afzeiken en kostenplaatje en ervoor gaan. En ik let ervoor op dat ik op de radio niet te pas en te onpas alvast zeg of beweer dat er sprake is van een heuse dit of dat. Collega’s die Bart Peeters een creatieve duizendpoot, Marc Eyskens een eminence grise of Tom Lanoye een enfant terrible durven noemen, beschouw ik als (geschrapt door de hoofdredactie). Zeg alsjeblieft nooit absoluut als ik in de buurt ben en als je gewoon ja bedoelt. Ik huiver als ik hoor dat er weer iets in de lift zit - ik heb Fred Brouwers eens horen beweren dat het kerkorgel in de lift zat. Ik heb ooit willen navragen of het gebruik van ik heb zoiets van voldoende reden is voor een echtscheiding. En mensen die kids hebben, aaargh! Ontzetting uit de ouderlijke macht, nu! Stante pede!

Je had me dus bijna meegesleept in je ergernissenverhaal, Linda. Bijna had je me zover dat ik je stukje aan ging vullen met mijn eigen privé-taalergernissen. Maar ik heb er een nacht over geslapen en ik heb besloten het oneens met je te zijn.

We stellen ons aan, we moeten daar eerlijk in zijn. Het is de moeite niet waard. Taal is een communicatiemiddel, zolang we elkaar begrijpen is er niks aan de hand, toch? Wie tijd en energie heeft om zich aan taal te ergeren, is een mens met weinig echte zorgen. Prijs je gelukkig, Linda.

Apropos, weet je waarvan ik de muren oploop? Van het verkeerde gebruik van het woord letterlijk. Laatst hoorde ik iemand beweren dat hij van de schilderijen van Fred Bervoets letterlijk pijn aan zijn ogen kreeg. Nee verdomme, hoe lelijk die cultuurbarbaar die schilderijen ook vindt, die pijn blijft figuurlijk.

En er is ook iets aan de hand met integendeel. “Nee, ik wind me niet op, integendeel” zou ik kunnen beweren. Dat is heel gewoon Nederlands maar je moet daar eens over nadenken. Nee, ik wind me niet op, integendeel, ik wind me dus wél op. Ik bedoel, probeer die kromme logica als welwillende francofoon maar eens onder de knie te krijgen.

Zal ik dit stukje afsluiten met een enthousiaste Doei?

Vandaag in de Weekend Knack.

Aglet

Meer dan één lezer maakte me erop attent dat er wel een woord bestaat voor het plastieken uiteinde van een veter. Twee zelfs. En als je aglet kapot is, kan je hem zelfs herstellen, zo leert ons het internet.

Vooral Nadine Malfait wil ik danken. Ik vermoed dat ze les geeft aan vertalers Engels/Nederlands. Ze stuurde me een vermakelijke oefening door: zoek het juiste woord voor de volgende dingeskes. (Het komt uit een boek dat verouderde begrippen als typmachine en telefoontoestel niet schuwt.)

1 the shaft on the top of an umbrella
2 the metal hoop that supports a lampshade
3 the two buttons a telephone receiver rests on
4 the vertical post that runs through a hinge
5 the plastic tip of a shoelace
6 the rim of a barrel
7 the wire handle of a bucket
8 the decorative metal plate around a keyhole
9 the open-sided box in wich a book is kept
10 the thin end of a knife blade that fits into the handle
11 the pointy, curved end of a wooden knife handle
12 the loop on the front part of a belt that secures the tip
13 the ornamental piece that screws into the top of a lamp to help secure the shade
14 the curved end on a suit hanger that forms a small loop
15 the holder for a paper cone coffee cup
16 the narrowest part of an hourglass
17 the bar that holds typewriter paper in place
18 the circular wax-catcher that fits over a candle
19 the dock post that a boat is tied to
20 the frames for holding windowpanes

Veels te moeilijk, ik wist niks. Om het wat menselijker te maken: keuzemogelijkheden. Met - help me - een Nederlands equivalent erbij.

a aglet - veterstift
b bail - hengsel
c bobeche
d bollard - meerklamp
e chimb
f escutcheon - sleutelgatplaatje, jaja
g ferrule - flensbusje
h forel - cassette
i harp
j keeper
k muntins
l neb - snebbe
m paper bail - papierlineaal
n plungers - tsjoepkes
o pintle - pen
p tang - angel
q turnback
r waist
s zarf

Hé, dat zijn er maar negentien!?